Bir kent arşivine ihtiyaç var mıdır?
Bu kenti yani, 2300 yıl önce Mısırlılar tarafında kurulmuş, sonrasına Bizans, Templar Şövalyeleri, Lüzinyan, Ceneviz, Venedik, Osmanlı, İngiliz hakimiyetinde asırlarca harmanlanmış kültürünü araştırmak ve bilmek isteyen yok mu?
Birçok medeniyete, kültüre ve topluma yani buradan gelip geçen Ermenilere, Karmelitlere, Süryanilere, Nasturilere, Maronitlere, Yahudilere ev sahipliği yapmış Mağusa’yı derinlemesine nerede öğreneceğiz?
Katoliklere, Ortodokslara, Musevilere, Müslümanlara, Hristiyanlara ibadet yapmalarına olanak sağlayan yapılarıyla, dimdik ayakta duran savunma sistemleriyle ve kalesiyle Ortaçağın en önemli kentini kim bilmek istemez ki!
Buraları merak edip kenti ziyarete gelen yabancılardan bahsetmiyorum.
Turistlerin en büyük destinasyonu haline gelmesi gereken kentten de söz etmiyorum sadece.
Bunu bizler kendimiz için öğrenmeliyiz. Okullarda okutulması gerektiğini bir yana bırakırsak, nereden gelip nereye gittiğimizi anlamanın başka yolu olmadığı için söylüyorum.
Hangi kültürlerin ve medeniyetlerin imbikten süzülmüş insanlarıyız biz? Yoksa atalarımız sözde tarih kitaplarının yazdığı gibi bir gün gemilere konup buraya getirilenler mi sadece?
Adaya gelenler elbette olmuştur, ama gelenlerden önce gelenler de bu adada yaşıyordu. Hem de binlerce yıl… Adanın insanlık tarihi on bin küsur yıl geriye gitmektedir. İlk insanların Mağusa’ya gelişleri ve kentin etrafında yerleşik düzene geçişleri dört bin yıl öncesine dayanır.
Asırlar boyunca bir birinin içine geçen yaşamlar, adada ortak bir gen havuzu yarattı diyor bilim insanı Dr. Erol Baysal. Söyledikleri elbette bizim okuduğumuz tarih kitaplarında yazmasa da British Journal of Haematolgy’de yayınlanan makalesinde adamızda yaşayan insanlarımızın %90’ların üstünde genetik benzerliği olduğunu 1990’larda yaptığı çalışmasında göstermişti.
İşte tam da bu ve bu gibi nedenlerle kentimizin çok renkli geçmişini, binlerce yıl öncesine dayanan tarihini öğrenebileceğimiz, bugüne kadar yazılan ve çizilen tüm kaynakları bir arada bulabileceğimiz bir kent arşivine mutlaka ihtiyacımız vardır.
