ABD Başkanı Donald Trump'tan Gazze Hakkında Tartışmalı Açıklamalar
ABD Başkanı Donald Trump, ülkesinin Gazze'yi yeniden imar etme planlarını yineleyerek, Gazze'nin ABD'nin kontrolünde olacağını ve Orta Doğu'daki zengin ülkeler aracılığıyla inşa edileceğini söyledi. Trump, konuyla ilgili yaptığı açıklamada, "Satın almaya ve sahiplenmeye kararlıyım. Gazze'yi büyük bir gayrimenkul sitesi olarak düşünün" ifadelerini kullandı. Trump'ın bu sözleri uluslararası alanda geniş yankı uyandırdı.
Trump'ın Açıklamaları Dünyada Şaşkınlık Yarattı
ABD Başkanı Donald Trump, 5 Şubat’ta yaptığı açıklamada, ABD'nin Gazze'de "yönetimi devralacağı" yönündeki iddiaları teyit etmişti. Ancak Trump, bu açıklamalarını bir adım daha ileri götürerek, Gazze'yi tamamen yeni bir yapılaşma projesi olarak değerlendirdiğini belirtti.
"Gazze'yi Büyük Bir Gayrimenkul Projesi Olarak Düşünün"
Trump, Air Force One uçağında gazetecilere verdiği demeçte, Gazzelilerin bölgeye geri dönüşüne izin verilmesinin hata olacağını belirtti. "Bunu büyük bir gayrimenkul sitesi olarak düşünün. ABD ona sahip olacak ve yavaş yavaş, çok yavaş bir şekilde yeniden inşa edilecek" dedi.
"Orada Kimse Olmayacak"
Gazze’nin şu anda tamamen yıkılmış bir bölge olduğunu ve yeniden inşa sürecinde zengin ülkelerin katkısıyla yeni bir düzen kurulacağını savunan Trump, "Geri alınacak. Düzleştirilecek, onarılacak. Orada kimse olmayacak. Hamas olmayacak. Orta Doğu'daki diğer çok zengin ülkeler aracılığıyla inşa edeceğiz. İnsanlar için, Filistinliler için yaşanacak güzel yerler inşa edecekler. Muhtemelen yüzlerce yıldır ilk kez uyum ve barış içinde yaşayacaklar" ifadelerini kullandı.
Trump, Gazze’yi satın alıp sahiplenmeye kararlı olduğunu belirterek, "Gazze’ye geri dönmek için hiçbir şey kalmadı. Çok güvensiz ama biz onu gelecekte birileri tarafından geliştirilecek çok iyi bir yer haline getireceğiz. Diğer ülkelerin bazı kısımlarını geliştirmesine izin vereceğiz. Güzel olacak. Dünyanın her yerinden insanlar gelip orada yaşayabilir" dedi.
Filistinliler ABD’ye Kabul Edilecek Mi?
Trump, zorla yerinden edilen Filistinlilerin ABD'ye kabul edilip edilmeyeceği sorusuna, "Buna bakmam lazım, bence onların buraya gelmesi için çok uzak bir mesafe var ama bireysel vakalara bakmam lazım. ABD zaten birçok insanı alıyor, onlar için çok uzak" şeklinde yanıt verdi.
Gazzelilerin, güvende olabilecekleri genel bir bölgede kalmaktan daha mutlu olacağını savunan Trump, "Yani göreceğiz. Mısır’ın, Ürdün’ün ve diğer ülkelerin yardım edeceğini umuyoruz. Suudi Arabistan ve diğerleri gibi bazılarının buna biraz para harcayabileceğini umuyoruz. Muazzam miktarda paraları var. İnsanları rahat ve güvende kılmak için biraz para harcayacaklar" ifadelerini kullandı.
Trump’ın Gazze Planı Ortaya Çıktı
İsrail basınına göre Trump'ın Gazze için belirlediği plan şu adımlardan oluşuyor:
-
Gazze tamamen boşaltılacak.
-
Tüm binalar yıkılıp temizlenecek.
-
Deniz kıyısına lüks restoranlar ve oteller inşa edilecek.
-
İç bölgelerde tarım alanları oluşturulacak.
-
Doğu kıyısına 30 katlı modern konutlar inşa edilecek.
-
İnşaat süreci 10 yıl sürecek.
-
Proje toplamda iki trilyon dolara mal olacak.
Bu planın hayata geçirilmesi halinde, Gazze'nin tamamen farklı bir yapıya bürüneceği öngörülüyor. Ancak bu süreçte bölge halkının geleceğiyle ilgili belirsizlikler ve insani boyut tartışma yaratıyor.
Trump’a Tepkiler Çığ Gibi Büyüyor
Trump’ın açıklamaları Filistin halkı başta olmak üzere, uluslararası arenada büyük tepkilere neden oldu. Hamas, Trump’ın sözlerini "Ortadoğu’daki yangına benzin dökmek" olarak nitelendirdi.
Türkiye’den de sert tepkiler geldi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, "İki devletli çözüm" çağrısı yaparken, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, "Gazze halkını denklem dışı bırakmaya çalışan bütün inisiyatiflere karşıyız" açıklamasında bulundu.
Filistin’in Birleşmiş Milletler Daimi Temsilcisi Riyad Mansur, Trump’ın sözlerine karşılık "Dünya liderleri Filistinlilerin Gazze'de kalma isteğine saygı duymalı" dedi.
Suudi Arabistan ise "Gazze konusundaki pozisyonumuz son derece net ve açıktır, hiçbir koşulda yoruma açık değildir. İsrail ile ilişkiler Filistin Devleti kurulmadan tesis edilmeyecek" açıklamasını yaptı.
İsrail cephesinden gelen tepkiler ise farklı bir boyutta oldu. Beyaz Saray’ı ziyaret eden İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Trump’ı "İsrail’in Beyaz Saray'daki en büyük dostu" olarak nitelendirdi.
Öte yandan, İsrail Savunma Bakanı Israel Katz, "X" hesabından yaptığı paylaşımda, İrlanda, İspanya ve Norveç’in Gazze halkını kabul etme yükümlülüğü olduğunu iddia etti. Hatırlanacağı üzere, bu üç ülke koordineli bir diplomasiyle 28 Mayıs 2024’te Filistin’i resmen devlet olarak tanımıştı.
İspanya Dışişleri Bakanı José Manuel Albares, "Filistin halkının yeri Filistin, Gazze halkının yeri Gazze'dir" açıklamasında bulunurken, İrlanda hükümeti "Hedef Gazze'de yerlerinden olanların geri dönmesini sağlayacak çabaların artırılması olmalıdır" mesajını verdi.
Trump’ın Gazze çıkışı, uluslararası diplomaside yeni bir krizin kapısını aralarken, ABD’nin bu planı hayata geçirip geçiremeyeceği ise büyük bir soru işareti olarak duruyor.
