Güney Atlantik Anomalisi (South Atlantic Anomaly / SAA) olarak bilinen bu bölge, Afrika ile Güney Amerika’nın bazı kesimlerini kapsıyor ve toplamda 11 milyon kilometrekareyi aşan bir alanı etkiliyor. Ayrıca, bu zayıf bölgenin batıya doğru ilerlemeye devam ettiği gözlemleniyor.
Bu zayıflama, Güneş’ten gelen zararlı radyasyon parçacıklarının Dünya’nın manyetik kalkanındaki bu noktadan sızmasına olanak tanıyor. NASA, bu durumun uyduların veri toplamasını engelleyebileceği ve uzay araçlarındaki bilgisayar sistemlerini devre dışı bırakabileceği konusunda uyarıda bulundu.
İlk kez 2020 yılında bilim insanlarının dikkatini çeken bu zayıf alan, o tarihten bu yana %7 oranında genişlemiş durumda. Başlangıçta, uzmanlar manyetik yoğunluğun hala normal aralıkta olduğunu düşünüyordu. Ancak son bulgular, SAA’nın, minimal manyetik alan gücüne sahip iki ayrı bölgeye doğru ayrılmaya başladığını gösteriyor.
Modeller, bu bölünmenin 2025'ten itibaren daha da belirginleşeceğini öngörüyor. Araştırmacılar, bu değişimin özellikle uydu görevleri için ek zorluklar yaratabileceğini ifade ediyor.
Uzmanlara göre, bu zayıf alan, Dünya’nın kuzey ve güney manyetik kutuplarının yer değiştirdiğine işaret ediyor olabilir. Kutupların bu şekilde tersine dönmesi, en son yaklaşık 780.000 yıl önce gerçekleşmişti. Ancak bu değişim birkaç bin yıl sürebilir ve süreç boyunca manyetik zayıf alanın tamamen yok olması pek olası görünmüyor.
Zayıf Noktanın Nedeni
Manyetik alanın zayıflamasının nedeni, Dünya’nın derinliklerindeki yapısal hareketlerde saklı. NASA Goddard Uzay Uçuş Merkezi’nden jeofizikçi Terry Sabaka, 2020 yılında yaptığı açıklamada, manyetik alanın, farklı kaynaklardan gelen akımların birleşimiyle oluştuğunu belirtmişti.
Dünya’nın çekirdeğinin dış katmanı, yüzeyin yaklaşık 2.900 kilometre altındaki erimiş demir ve nikelden oluşuyor. Bu hareketli sıvı metaller, "jeodinamo" adı verilen devasa bir jeneratör gibi davranarak, manyetik alanı oluşturan elektrik akımlarını meydana getiriyor. Ancak bu hareketler sabit değil ve zaman içinde dalgalanmalar meydana geliyor.
NASA, manyetik eksen eğikliği ile bu dinamiklerin birleşiminin Güney Atlantik Anomalisi’ni oluşturduğunu ifade ediyor.
